Na de daling in 2024 klapt de verkoop van elektrische auto’s (EV’s) in de EU dit jaar verder in, zo verwacht Allianz Trade. Wereldwijd laat de EV-verkoop juist een stijgende trend zien. De kredietverzekeraar reikt een tien-stappenplan aan om de EV-verkoop in Europa en de eigen auto-industrie op te krikken. Een van de adviezen: kom snel met goedkope, kleine modellen.

In Duitsland bedroeg de daling van het aantal verkochte EV’s vorig jaar maar liefst -27%. België onderscheidt zich in Europa. Uit gegevens van Traxio blijkt dat het aantal inschrijvingen fors steeg in 2024: van 93.181 naar 127.922 (+37,3%) voor nieuwe elektrische wagens. In China bedroeg de verkoopstijging maar liefst +40%, zo stelt de kredietverzekeraar.

Rol overheid

Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux bij Allianz Trade: “De cijfers van de EV-verkoop worden sterk gekleurd door al dan niet overheidssubsidies voor elektrisch rijden. De verkoopstijging van +40% in China is grotendeels te danken aan overheidssteun. In de periode 2009-2023 heeft China 231 Miljard USD in EV’s geïnvesteerd. Terwijl de daling van bijna 30% in Duitsland er net komt door de afbouw van de subsidie. Daarnaast hebben de Duitse autofabrikanten natuurlijk nagelaten tijdig te reageren door de massa te bedienen met kleine en middelgrote EV’s tegen een aanvaardbare prijs. Ze hebben de boot gemist en nu moeten ze ook nog dealen met de aangekondigde importtarieven van Trump.”

Op de korte termijn is de Amerikaanse situatie voor EV’s volgens Geeroms ook precair. “De EV-verkoop stijgt. Niet grandioos. 2024 laat een beperkte stijging zien van +2%. Maar onder Trump kan dat zomaar omslaan naar een daling. In staten als Texas en Wyoming moeten consumenten nu al een boeteheffing betalen als ze een EV kopen.”

EV’s te duur

Geeroms noemt nog meer factoren waarom de opmars van EV’s in Europa stokt. Zoals de laadinfrastructuur. “Voor kopers van EV’s zijn laadfaciliteiten cruciaal. België maakte een opmerkelijke inhaalslag. Eind juni 2024 telde het land bijna 72.000 publieke laadpunten, een verdubbeling ten opzichte van het voorgaande jaar met de toevoeging van 36.000 nieuwe laadpunten. Deze ontwikkeling laat zien dat België een significante groei doormaakt om de achterstand in te halen die zij binnen EU heeft. Momenteel zijn er 800.000 laadpunten in de EU terwijl er volgens onze projectie voor een gezonde dekking in 2030 tussen de 3 en 9 miljoen laadpunten nodig zijn. En verder is de prijs natuurlijk een heet hangijzer. In de EU vinden consumenten de prijs te hoog, zo blijkt uit ons onderzoek. In België bijvoorbeeld vindt 70% EV’s te duur.”

Rijdende trein

De hapering van de EV-verkoop in Europa is tijdelijk, volgens Geeroms. “Elektrisch rijden is de toekomst. Die evolutie is niet meer tegen te houden. Kijk naar de totale actieve elektrificatie. Door technologische vernieuwing en steeds strengere emissieregels zullen de ontwikkelingen op EV-gebied alleen maar sneller gaan. Het is zaak dat Europa op deze rijdende trein weet te springen. De Europese auto-industrie heeft tot nu toe de slag compleet gemist. China ligt mijlenver voor. Toch zijn er wel degelijk nog kansen om aan te haken. Maar dan is er nu wel actie nodig. Zowel in de industrie als bij de overheid.” Daarbij komt dat autofabrikanten vanaf 1 januari 2025 beboet worden per geproduceerde wagen in de EU die teveel CO2 uitstoot. Voor Volkswagen wordt een provisionele boete van 7,4 miljard euro verwacht bij ongewijzigd beleid.

Hoe gezond maken?

Geeroms noemt diverse maatregelen die nodig zijn om de auto-industrie weer gezond te maken. “Neem de accu. Die bepaalt 40% van de kostprijs van een elektrische auto. De Europese auto-industrie behelpt zich nog met dure NMC (nikkel-mangaan-kobalt) batterijen, terwijl Chinese fabrikanten massaal inzetten op LFP (lithium-ijzer-fosfaat) batterijen. Die zijn veel goedkoper en veel minder afhankelijk van schaarse grondstoffen. Om dit bij te benen zijn forse technologische investeringen nodig.” Momenteel zijn de 6 van de ’s werelds grootste batterijproducenten Chinees en de overige zijn ook Aziatisch.

Een ander voorbeeld zijn de vele tientallen modellen aan nieuwe auto’s die de Europese autofabrikanten jaarlijks op de markt blijven brengen. “Ze concurreren elkaar niet alleen dood, de focus ontbreekt. Kom samen met een paar betaalbare kleine modellen, daar zit de markt op te wachten.”

Ook heeft Geeroms kritiek op de Europese politiek. “De steun die wordt gegeven is te versnipperd en veel te onzeker. Introduceer een stringent handelsbeleid. Denk aan strenge importheffingen op goedkope, door de staat gesubsidieerde Chinese EV’s. Stimuleer de eigen industrie. Investeer in de batterijproductieketen en laadinfrastructuur. Wij denken dat hiervoor minimaal €200 tot 300 miljard nodig is. Het Europese beleid moet een stabiele en consistente EV-stimulans bieden. Denk bijvoorbeeld aan een inruilpremie voor EV’s onder €45.000 en een uitbreiding van de verplichting tot emissievrije bedrijfswagens.”

Tien aanbevelingen

Het rapport van Allianz Trade (zie bijlage) schetst een 10-stappenplan voor Europa om de concurrentiepositie van de Europese auto-industrie te herstellen.

Vijf aanbevelingen voor de auto-industrie:

1. Reductie van het aantal modellen: Beperk het aanbod tot vijf of zes modellen, waarvan de helft hybride of elektrisch. Verminder het grote aantal extra modellen (benzine/diesel) dat de verkoopprijzen opdrijft en zorg voor een strakke pijplijn van nieuwe modellen.
2. Verdieping van verticale integratie en investeringen in laadoplossingen: Investeer in op maat gemaakte laadoplossingen.
3. Hogere kapitaaluitgaven in technologie
4. Verkenning van nieuwe markten: meer aandacht voor opkomende markten zoals India, Vietnam, Indonesië en Zuid-Amerika, waar autobezit laag is en de internationale concurrentie nog zwak.
5. Versterking van samenwerking: Stimuleer samenwerking binnen en buiten de sector door middel van joint ventures en collectieve projecten om schaalvoordelen te creëren

Vijf aanbevelingen voor beleidsmakers:

1. Tarieven op auto’s met lage Europese sourcing: Implementeer een tarief van 40-50% op auto’s waarvan de componenten en productiekosten (exclusief batterij) een Europese sourcing ratio hebben die lager is dan 75%.
2. Stimulering van samenwerking en nieuwe joint ventures:
3. Inruilpremie voor elektrische voertuigen: Alloceer een inruilpremie van 15% op de aankoop van elektrische voertuigen onder de EUR 45.000 voor consumenten, op voorwaarde van een Europese sourcing ratio van 75%.
4. Investeringen in laadinfrastructuur: Investeer tussen EUR 200-300 miljard in laadinfrastructuur om de groei van het EV-wagenpark te ondersteunen.
5. Financiering van onderzoek en ontwikkeling: Besteed 5% van het EU Horizon-programma aan voor projecten gericht op batterijen, autonome rijtechnologie, AI-gestuurde software en recycling.