Zonde dat het Tsjechische merk Tatra bij ons minder bekend is, want het bezit een heel rijk verleden. Voor het DAF museum in Eindhoven was dit meteen een goede reden om Tatra in de schijnwerpers te stellen.

Deze tentoonstelling loopt echter heel binnenkort af, zondag 2 april wordt de laatste dag.

Een beetje geschiedenis.

Tatra’s werden destijds verkocht in Centraal Europa, in Duitsland en ook in de Benelux. De faam van het merk uit het Tsjechische Kopřivnice bekoorde ook de Duitse Führer, die een bezoek bracht aan de Tatra-stand telkens als hij in Berlijn was ter gelegenheid van de IAMA, het Duitse autosalon zoals het heette tussen 1933 en 1939 (achteraf werd dat IAA). Hij had zoveel bewondering voor het genie van Tatra’s constructeur Hans Ledwinka, dat hij hem meestal ’s avonds ontbood in zijn kamer van het Hotel Kaiserhof om na te praten over de technische nieuwigheden die te zien waren op het Salon.

Maar daarnaast was er ook de export naar onder andere de UK en USA, je vindt dus Tatra’s in de hele wereld en dat terwijl de productie-aantallen nooit gigantisch waren.

Tot in de jaren zestig van vorige eeuw werden Tatra personenwagens door de kenners vooral gerespecteerd omwille van hun baanbrekende techniek (luchtgekoelde motoren, centrale balk-chassis met onafhankelijk geveerde wielen, gestroomlijnde koetswerken), terwijl het merk tevens meer en meer naam maakte met zijn vooruitstrevende trucks.

De tentoonstelling.

Die twee pijlers, personenauto’s en vrachtwagens, vormden dan ook de essentie van de tentoonstelling. Daarnaast kon je er ook een mooie keuze aan automobilia en schaalmodellen zien, onder andere uit de collecties van Eric Janssen en Kees Smit. Heel leerrijk en interessant!

Onder de auto’s op de expo was de T87 uiteraard de ster van het veld.

Geproduceerd van 1937 tot 1950, is dit avant-garde model met zijn aerodynamische rugvin nog steeds een opvallende verschijning.

Leuk was ook de tentoongestelde motor-achteras combinatie van de T77, de voorloper van de T87. Die was geflankeerd door een prachtige versie van de eerste Tatra T603.

In dezelfde ruimte van het museum, het ‘dorpsplein’, pronkte de imposante T700, een restyling van de T613, met zijn luchtgekoelde 3,5 liter V8.

In de zogenaamde ‘garage’ naast het ‘dorpsplein’, waren drie klassiekers te bewonderen.

Eerste in de rij was de 4 cilinder T57 ‘Hadimrška (Tsjechisch voor slimmerik), gebouwd in de periode 1931-1948. Vervolgens een groene T30, tevens een 4 cilinder, waarvan meer dan 3800 stuks geproduceerd werden tussen 1926 en 1931. Uit de centrale poort stak de neus van een zeldzame 613 Landaulet. Deze 230 km/u snelle open Tatra werd slechts 5 maal gebouwd en was nu voor de eerste keer buiten Tsjechië te zien.

Over naar de vrachtwagens waar de kaki groene T813, bijgenaamd ‘Kolos’, de show stal. Deze gigant beschikt over 8×8 aandrijving, kan een kuil van 1,40 meter (!) overbruggen, een obstakel van 60 cm hoogte overwinnen en heeft een waaddiepte van maar liefst 1,40 meter. Gebouwd tussen 1967 en 1982, beschikt de ‘Kolos’ over een 17.640 cc tellende V12 motor en kan tot 100 ton trekken. De bandendruk kan centraal geregeld worden. Op youtube vind je spectaculaire filmpjes over de T813, zeker eens bekijken!

Typisch bij alle Tatra vrachtwagens is de positieve wielvlucht (naar binnen klappend) van de onafhankelijk geveerde wielen.

Over naar de 6×6 T111, die tussen 1942 en 1962 geproduceerd werd en ook over een V12 beschikt.

Een speciale vermelding gaat naar de T27b (1930-1946) waarvan het tentoongestelde type uitgevoerd was met een Imbert-houtvergasser.

Deze versie, bij ons in de volksmond ‘gazogène’ genoemd, kon in tijden van benzineschaarste met hout gevoed worden (waarbij 3 à 4 kg hout het equivalent vormde voor 1 liter benzine), maar dan moest je wel een vermogensverlies van 20% incalculeren.

Een andere spectaculaire verschijning is de T815 4×4, die we allemaal kennen van de successen in de Dakar rally.

We schuiven op naar de wit/blauwe 6×6 T138 (de T138 werd gebouwd in de periode 1959-1971) en die zich probleemloos door 80 cm diep water kan bewegen.

Een echte oldtimer is de T13 (1925-1932), waarvan de 2 cilinder een vermogen van 12 pk produceert, wat echter wel volstaat om 1000 kg te laden en 45 km/u snel te zijn.

De knalrode T805 mag er best ook zijn. De met een 2,5 liter V8 uitgeruste ‘Duck Truck’ liep tussen 1952 en 1960 van de band en ontleent zijn bijnaam aan het gehuil van de luchtgekoelde motor, een leuk wist-je-datje.

De tentoongestelde Tatra Phoenix uit recente productie is een 6×6, die over een DAF cabine en een Paccar motor beschikt. Die Phoenix is ook te verkrijgen in 4×4, 8×8 of zelfs… 10×10 uitvoering! Typisch Tatra!

Zoals je al kon vermoeden was een bezoek aan de expo bijzonder leerrijk, de opening vond op 1 oktober van vorig jaar plaats en de deuren sluiten komende zondag.
Overigens loont het natuurlijk altijd de moeite om een bezoek aan het Eindhovense museum te brengen en de permanente DAF collectie te bewonderen.

Tekst en foto’s: Vincent Arpons